Đến tham quan các bản làng trong tour du lịch Sapa khi vào
nhà chúng ta cần phải chú ý những điều sau.
Trước khi vào thăm nhà đồng bào các dân tộc, du khách cần
quan sát kỹ, nếu thấy ở trước cửa nhà, ở đầu cầu thang cắm hoặc treo một cành
lá xanh, một cành gai hoặc cắm một tấm phên đan hình mắt cáo… Đó là những dấu
hiệu kiêng cấm, gia đình không muốn người lạ vào nhà.
Nhà người Hà Nhì Đen có hai lớp cửa, khách xa tới chỉ nên
vào cửa thứ nhất. Nếu muốn vào cửa thứ hai thì phải được gia đình chủ đồng ý.
Nhà người Thái có đầu cầu thang, phụ nữ chỉ được lên cầu
thang có sân phải ( bên trái ), không được lên cầu thang bên phải.
Ở vị trí quan trọng nhất trong nhà (vách nhà ở gian giữa hoặc
góc đầu nhà sàn, là nơi thờ tổ tiên). Trang trí nơi thờ tổ tiên mỗi dân tộc có
khác nhau, nhưng đều chung một quan niệm: Nơi thờ tổ tiên là chốn linh thiêng
nhất. Khách không được đặt mũ, nón, tư trang và đồ dùng khác ở nơi đó, không được
sờ tay lên các đồ thờ cúng. Khi ngồi không được quay lưng vào nơi thờ. Ở vùng người Thái Đen, phụ nữ không được đến
gian đầu ngồi nhà sàn – nơi thờ tổ tiên.
Bếp lửa vừa là nơi nấu nướng vừa là nơi tiếp khách của đồng
bào các dân tộc, đồng thời là nơi thiêng liêng thờ vua bếp, thần lửa. Do đó có
nhiều kiêng kị liên quan đến bếp lửa, ngồi cạnh bếp lửa sưởi không đặt chân lên
hoặc làm xê địch hòn đá kê làm kiềng, vì theo quan niệm của một số dân tộc thì
các hòn đá này là nơi trú ngụ của thần lửa. Khi đun nấu đồng bào Tày, Thái,
Nùng, Giáy, Bố Y, Lào, Lự… đều chú ý đặt quay ninh, chảo, nồi lên bếp không được
để hai quay nồi , chảo theo hương cây xà ngang (vì đó là hướng nằm của người chết)
mà phải đặt theo hướng đòn nóc nhà. Ở vùng đồng bào Mông, Dao, Hà Nhì…. khi đưa
củi vào bếp, không đưa ngọn vào trước, vì quan niệm sợ con gái gia chủ sau này
sẽ sinh ngược. Khi ngồi gần bếp, du
khách không quay lưng và giẫm chân vào bếp,
Trong ngôi nhà đồng bào các dân tộc cửa và cây cột chính
cũng là vị trí linh thiêng thờ thần cửa, thần cột cái. Vì vậy không nên ngồi bậu
cửa hoặc treo mũ nón và tựa lưng vào cột cái.
Ở vùng người Thái, Tày, Kháng, La Ha, Phú Lá kiêng không đem
lá xanh, cành cây xanh, rau xanh vào cửa chính.
Đồng bào kiêng không huýt sáo ở trong nhà, vì nó là tín hiệu
gọi ma tà, bão giông.
Bài viết cũ: Đến Thị trấn Nông trường Mộc Châu ngắm hoa cải trắng